Yâ ~ یا
Kamus-ı Türki - Yâ ~ یا maddesi. Sayfa: 1521 - Sira: 3
یا Yâ osmanlıca ne demek, یا anlamı.. Osmanlıca sözlükler kamus-ı türki şemsettin sami sözlüğünde یا Yâ maddesi
Yâ ~ یا güncel sözlüklerde anlamı:
YA ::: Kur'ân alfabesindeki son harfin ismidir. Ebcedî değeri 10'dur. Hecâ harflerinin mahmuse kısmındandır. Şedide ile rihve arasında, ortadadır.
YA ::: "Hey, ey!" mânasında nida olarak kullanılır. Arapçada başına geldiği kelimenin i'rabını ötre okutur. "Yâ-Halimu, Yâ-Rahimu" da olduğu gibi. Yâ, terkibli kelimelerin başına gelirse; baştaki kelimeyi "üstün" meftuh okutur. "Yâ Rabbe-l Âlemîn" de olduğu gibi."Yâ" üç şekilde kullanılır:1- Müennes zamiri olur. Kübrâ $ Hüsnâ gibi.2- Harf-i inkâr olur.3- Harf-i tezkâr olur. Bu hâlde elifle olursa "Harf-i nidâ" dır. Bâzen te'kid için kullanılır: "Yâ Allah, Yâ Rabbi" denildiği gibi. Bazen teessüf, istimdad ve istigase ifade ettiği de olur. "Yâ meded Allah, Yâ Allah!" gibi. Yâ, terdif beyan eder. " Ve yahut" manasına: "Ya gelir ya gelmez" gibi. Taaccüb ve istigrab beyan eder: "Ya öyle mi?" de olduğu gibi. Tasdik bildirir: "Evet, hay hay" mânasını ifade eder. "Gider yâ" gibi.
yâ ::: ey, hey!
Ya :::
- "Ey, hey" anlamlarında bir seslenme sözü.
- Evet.
- Şaşma, şaşkınlık bildiren bir söz.
- Bir düşüncenin karşıtı düşünülürken kullanılan bir söz.
- Gereklik ve onay bildiren cümlelerde yargının onaylandığını bildiren bir söz.
- Dilek ve geniş zaman kiplerinde yargıyı güçlendiren bir söz.
- Bilinen, görülen, hatırlanıp anlatılan bir olay dolayısıyla da sorulan başka bir konu için kullanılan bir söz.
- Bir düşüncede sıra ile yer alan ayrı cins ögelerden biri ötekilerden üstün görüldüğünde "hele, özellikle" anlamlarında kullanılan bir söz.
- Cevap niteliğinde olan cümlenin sonuna getirildiğinde asıl yargının arkadan gelen cümle ile anlatılacağını belirten bir söz
Örnek: Fena oğlan değildir, değildir ya, yalnız bu sarhoşluğu var. M. Ş. Esendal - Bazı çekimli zamanlardan sonra gelerek anlamı pekiştiren, kuvvetlendiren bir söz: Yediydin ya. Oturmuşum ya.
yâ ::: ey , ya
yâ ::: ey
ya ::: bes, evet, veya
YA :::