Kadı ~ قاضی
Kamus-ı Türki - Kadı ~ قاضی maddesi. Sayfa: 1029 - Sira: 14
قاضی Kadı osmanlıca ne demek, قاضی anlamı.. Osmanlıca sözlükler kamus-ı türki şemsettin sami sözlüğünde قاضی Kadı maddesi
Kadı ~ قاضی güncel sözlüklerde anlamı:
kadî ::: ("ka" uzun okunur, a. s. kazâ'dan. c. : kuzât) : 1) yapan, yerine getiren.
kadi-l-hâcât ::: herkesin dileklerini, isteklerini yerine getiren Allah. 2) i. şeriat hâkimi, (bkz. : kazî).
kadi-l-kuzat ::: (kadıların kadısı) : en büyük kadı, şeyhislâm veya kazasker rütbsinde bulunan kimse.
kazî ::: ("ka" uzun okunur, a. i. kazâ'dan.) : (bkz. : kadî)
KaDI ::: Kâdılar üç kısımdır: Biri Cennet'te, ikisi Cehennem'dedir. Hakkı bilen ve ona göre hüküm veren kâdı Cennet'tedir. Hakkı bilen fakat ona göre hüküm vermeyen kâdı Cehennem'dedir. Bilmediği hâlde hüküm veren kâdı da Cehennem'dedir. (Hadîs-i şerîf-İbn-i Mâce, Ebû Dâvûd, Tirmizî)
Kâdı yerine oturunca, onun yanına iki melek iner ve zulmetmedikçe ona yol gösterirler. Onu muvaffak kılmaya çalışırlar. Eğer zulmederse, oradan ayrılıp kendi hâline bırakırlar. (Hadîs-i şerîf-Ebû Dâvûd)
Kâdı da müftî gibi mutlak olarak Ebû Hanîfe'nin kavilleriyle (ictihadlarıyla, fetvâlarıyla) amel etmeli, ondan sonra Ebû Yûsuf'un, ondan sonra İmâm-ı Muhammed'in, daha sonra İmâm-ı Züfer ve Hasan ibni Ziyâd'ın fetvâlarıyla bu tertip üzerine hüküm vermelidir. (Secâvendî)
Kâdının müctehid olması evlâdır, daha iyidir. Eğer müctehid kâdı bulunmazsa âdil, sâlih, dîninde emniyetli, aklında, anlayışında güvenilir olan biri seçilir. Ayrıca fıkhı ve sünneti de iyi bilmesi lâzımdır. (İbn-i Hümâm)
Kadı :::
- Tanzimat'a kadar her türlü davaya, Tanzimat ile Medeni Kanun arasındaki dönemde ise yalnız evlenme, boşanma, nafaka, miras davalarına bakan mahkemelerin başkanları
Örnek: Mahkeme kadıya mülk değildir. Atasözü - Osmanlılarda şerîat mahkemelerinin başında bulunan, aynı zamanda görev yeri ve çevresindeki düzenle ilgili yönetim ve denetim yetkileri bulunan yargıç.T. : Hâkim-üş-şer
kadı ::: mahkeme başkanı , dini yargıç , osmanlılarda şeriat mahkemelerinin başında bulunan , aynı zamanda görev yeri ve çevresindeki düzenle ilgili yönetim ve denetim yetkileri bulunan yargıç
kadı ::: dinî yargıç
kâzî ::: kadı
kadî ::: (
kazî ::: (